با تندخوانی بیشتر آشنا شویم

آشنایی با تندخوانی

تندخوانی:

مجموعه راهکارهای عملی و فنونی است که سرعت مطالعه را به شکلی چشمگیر افزایش می‌دهد و امکان یادگیری صفحات پرشماری را در زمانی کوتاه فراهم می‌سازد. مقاله با تندخوانی بیشتر آشنا شویم بحثی در رابطه با جزئیات و اصطلاحات تندخوانی که می توانید اگر به آن علاقه مند هستید، بهره ببرید. 

تصور عموم بر این است که هرچه آهسته‌تر و کندتر مطالعه شود، اندوختهٔ ذهنی افزایش خواهد یافت، حال آنکه بر پایهٔ دیدگاه پژوهشگران خلاف این امر صادق است. به باور آنان در حالی که میزان اندوختهٔ ذهنی مطالعه‌کنندهٔ معمولی تنها ۳۵٪ است، این حالت برای تند خوان حداقل ۵۳٪ خواهد بود.

هدایت چشم‌ها

در این مقاله به یکی از اصلی‌ترین تکنیک‌های تند خوانی که استفاده از وسیله هدایتگر به هنگام مطالعه و یادگیری بوده و بهترین شکل استفاده از چنین ابزاری می پردازیم.

دیدزنی

فن دیدزنی از روش‌های تندخوانی است. دیدزنی نیازمند حرکت منظم و ریتم‌دار چشم بر صفحات است که امکان مرور مطالب را به صورت اجمالی و گسترده اما نه به صورت خیلی دقیق، بدهد. برای تمرین تندخوانی باید هدف فرد بیش‌تر آشنایی و عادت به حرکات چشم و جریان‌های فکری باشد.

برای شروع به تمرین روش دیدزنی باید نخست انگشت‌نشان دست چپ را در وسط و بالای صفحه گذاشته و آن را به پایین صفحه حرکت دهید و همزمان، حرکت سرانگشت را با چشم دنبال کنید. سپس با دست راست کتاب را در کمتر از یک ثانیه ورق بزنید. این تمرین باید به ترتیب در ریتم‌های یک ثانیه‌ای، دو ثانیه‌ای، چهار ثانیه‌ای، شش ثانیه‌ای، ده ثانیه‌ای، پانزده ثانیه‌ای، و بیست ثانیه‌ای انجام شود.

سرعت حرکت چشم

برای مطالعه، چشم تک تک کلمات را می خواند و می گذرد. سرعت حرکت چشم روی متن کتاب می تواند سریع یا کند صورت پذیرد. در تمرینات تندخوانی، با انجام یک سری تمارین منظم و پی در پی، سرعت حرکت چشم افزایش می یابد. حرکت سریع چشم در انگلیسی به Skimming و scanning ترجمه می شود.

نکته‌های تندخوانی

با به‌کارگیری نکات زیر می‌توان مهارت تندخوانی را برای مطالعه تقویت کرد:

کاهش مکث‌ها و توقف چشم هنگام مطالعهٔ سطور

این همان تمرکزهای لحظه‌ای روی حروف و واژه‌هاست. ما هنگام خواندن هر یک از سطرهای یک متن چشمان خود را به صورت جهشی به سمت جلو حرکت می‌دهیم. اکنون هر چه این مکث‌ها و جهش‌ها را کاهش دهیم سرعت خواندنمان نیز افزایش می‌یابد. تعداد این توقف‌ها معمولاً در افراد کندخوان به ۷ بار در هر سطر می‌رسد اما شما می‌توانید این تعداد مکث را به ۳ بار در هر سطر کاهش دهید.

• هنگام مطالعه، به جای حرکت دادن سر، چشمان خود را در طول سطور حرکت دهید.
• برای کاهش مکث‌ها و توقف‌ها باید زاویهٔ دید خود را افزایش دهید. برای این منظور باید سعی کنید تصاویری را که گوشهٔ چشمان‌تان است بدون این‌که به‌طور مستقیم به آن‌ها نگاه کنید، ببینید.
• اجازه ندهید حین مطالعه دیدتان دچار سرگردانی شود.

گروه‌بندی واژه‌ها

ما دیگر آموخته‌ایم که چگونه حروف را با یکدیگر ترکیب کرده و کلمات را خوانده و درک کنیم. اکنون باید بیاموزیم که دسته‌ای از کلمات را با یکدیگر ترکیب کرده و یک جمله را در آن واحد بخوانیم. در قدم بعدی باید بیاموزیم که چگونه جملات را دسته‌بندی کرده و مفهوم کلی یک پاراگراف را استخراج کنیم.

• ثابت شده‌است که دسته‌بندی واژه‌ها قوهٔ ادراک و فهم را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی مفهوم را از یک دسته واژه آسان‌تر می‌توان استخراج کرد تا از کلمات منفرد و حتی حروف.

عدم بازگشت به عقب

اغلب افراد عادت کرده‌اند هنگام مطالعه به عقب بازگشته و واژه‌ها یا قسمت‌هایی از متن را که به درستی متوجه نشده‌اند بازخوانی کنند. این کار فقط از سرعت خواندن شما می‌کاهد. شما می‌توانید با مطالعهٔ تکمیلی، قسمت‌هایی را که به درستی متوجه نشده‌اید درک کنید. شاید با خودتان بگویید که این بازخوانی مجدد هم‌زمان‌بر است؛ اما بازگشت مکرر به عقب برای بازخوانی قسمت‌های درک‌نشده به مراتب وقت‌گیرتر از مطالعهٔ مجدد یک مطلب به روش تندخوانی است.

مطالعهٔ هدفمند

هدف خود را از مطالعهٔ هر مطلب از پیش تعیین کنید. برای خود مشخص کنید که می‌خواهید چه نوع اطلاعاتی کسب کنید. این کار سبب می‌شود تا اطلاعات غیرضروری و حاشیه‌ای را در فرایند مطالعه حذف کنید.

صرفاً مطالعهٔ کلمات و مفاهیم کلیدی

ما برای نوشتن مطالب ناگزیریم پاره‌ای دستورهای نوشتاری و ساختار صحیح جملات را رعایت کنیم. اما هنگام خواندن لازم نیست آن نکات را رعایت کنیم. ۴۰ تا ۶۰ درصد کل یک متن از واژه‌ها و حروف غیرضروری (البته برای درک آن) تشکیل شده است؛ حروف ربط مانند «و» و «یا». بیاموزید تنها اسم‌ها و افعال را بخوانید. نکات و مفاهیم اصلی یک پاراگراف را یافته و آن را در ذهن بسپارید و جزئیات خارج از موضوع اصلی را حذف کنید.

عدم مطالعه با صدای بلند

در فرایند مطالعه باید فقط چشم‌ها و مغز درگیر باشند. سرعت قوهٔ بینایی شما بسیار بیش‌تر از سرعت تکلم شماست؛ بنابراین از تلفظ حروف و واژه‌ها حین مطالعه خودداری کنید. موضوع اصوات به همین‌جا ختم نمی‌شود. ما حین خواندن در ذهن خود نیز اصوات مرتبط با حروف و واژه‌ها را بیان می‌کنیم. این همان ندای درون شماست زمانی که به اصطلاح در دلتان مطلبی را می‌خوانید؛ یعنی ما پس از دیدن یک کلمه صبر می‌کنیم تا صدای مرتبط با آن کلمه (تلفظ) در ذهنمان کامل شود؛ سپس به سراغ کلمهٔ بعدی می‌رویم. این عادت نیز سرعت مطالعهٔ شما را کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید که حذف کامل این صداها در مغز و ذهن غیرممکن است اما می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند.

حذف عوامل پرت‌کنندهٔ حواس از اطراف محیط مطالعه

در محیط مطالعهٔ خود هر عاملی را که موجب پرت شدن حواس شما می‌شود حذف کنید.

انس و آشنایی هر چه بیش‌تر با واژگان و اصطلاحات آن زبان

هر چه با واژگان و اصطلاحات یک زبان آشناتر و مأنوس‌تر باشید درک بهتری از متون نگاشته‌شده به آن زبان خواهید داشت. تا می‌توانید واژه و اصطلاح جدید بیاموزید.

تمرکز در هنگام مطالعه ( مهم)

تمرکز خود را حین مطالعه حفظ کنید. در حین خواندنِ مطلبی، در آن واحد به چیز دیگری فکر نکنید.

آفت تندخوانی

نا آشنایی با روش‌های صحیح تندخوانی به همراه دقت اندک در هنگام تندخوانی می‌تواند منجر به برداشت غلط و یادگیری ناقص شود و این مسئله هم برای ارائه تحلیل و هم تحقیق و پژوهش یک آفت به‌شمار می‌رود.