پاکسازی ذهن از افکار مزاحم

پاکسازی ذهن از افکار مزاحم و منفی

مدام فکز کردن و مخصوصا به موارد منفی بد فکر کردن، تنها شما را مریض می کند و می تواند شما را به فردی بدبین تبدیل کند. چرا خیلی از افراد نمی توانند در لحظه حال زندگی کنند؟ یکی از مهم ترین دلایل آن این است که افکار مزاحمی داریم و خیلی از ما درگیر افکار مزاحم هستیم.  بیشتر ما یا در گذشته سیر می کنیم و یا در آینده! اما چه کنیم با این افکار مزاحم و پاکسازی ذهن از افکار مزاحم و منفی؟!
جملاتی از این دست را هم حتما هم شما خیلی با خود تکرار کرده اید و هم از دیگران زیاد شنیده اید:

اگر آن کار را انجام نمی دادم؛ این اتفاق نمی افتاد.

اگر درس خوانده بودم الان در بهترین دانشگاه بودم.

هزاران اگر و اما و مدام سرزنش کردن خود. ماندن زیاد در گذشه باعث ایجاد افسردگی در افراد می شود.

گاهی افراد هم مدام در زمان آینده هستندو ترس زیاد آن ها را فلج کرده است.

مبادا قلان اتفاق برایم بیفتد.

مبادا به کرونا مبتلا شوم.

مبادا کنکور قبول نشوم.

مبادا امتحان فردا را قبول نشوم.

نتیجه زندگی کردن در آینده، اضطراب و استرس است. مطمئنا کسی موفق است که در لحظه حال زندگی کند.

تا حالا شنیدید که می  گویند در لحظه حال زندگی کن؟

اما اکنون می خواهیم اول تعریفی جامع از افکار مزاحم را برای شما ارائه دهیم.

افکار مزاحم؛ افکاری هستند که به صورت ناخودآگاه و ناخواسته وارد فضای فکری ما می شوند. این افکار باعث پریشانی و وسواس فکری در ما می شوند. اگر این فکرها مداوم و همیشگی شود؛ ما به آن ها عادت کرده و می تواند اختلالات زیادی را در ما ایجاد کرده و مدیریت امور را از دست ما خارج می سازند.

این افکار روزانه ساعت های زیادی از روز ما را به خود اختصاص می دهند. ما خیلی وقت ها نمی دانید؛ سر منشأ آن ها از کجاست؟

افکار مزاحم به چه افکاری گفته می شوند؟

 ممکن است از خود بپرسید که افکار مزاحم چه چیزهایی هستند؟ این افکار همان تصاویر و تخیلاتی هستند که بدون دلیل و سر زده وارد سر ما می شوند. در ما پریشانی و وسواس ایجاد می کنند. این افکار می توانند افکاری مانند: ترس از آینده، خاطرات مربوط به گذشته و یا تصاویر مزاحم و آزاردهنده ای باشند. که به راحتی رفتار و روز شما را دچار اختلال کرده و شما را آزار می دهند.

اگر ما مدام در هر جایی که هستیم فکرمان در جای دیگری باشد. نمی توانیم کارهای خود را به درستی انجام دهیم و موفق نخواهیم بود. مثلا اگر در سر کلاس ریاضی تکالیف و کارهای درس فارسی را انجام دهیم. یا در سر کلاس شیمی نگران آزمون فیزیک باشیم؛ لحظه حال را از دست می دهیم.

اما چگونه به لحظه حال برگردیم؟

باید افکار مزاحم خود را از بین ببریم. اما چگونه افکار مزاحم را از بین ببریم؟ این امر یک مهارت اساسی برای هر فردی است و اولین قدم این است که از آن فرار نکنیم. هر چه بیشتر سعی کنیم. افکار مزاحم؛ را پس بزنیم بیشتر به ذهن ما هجوم می آورند.

گام بعدی این است که افکار مزاحم را به افکار خوب تبدیل کنیم. یکی از این راه ها این است که جوابی را برای این افکار مزاحم پیدا کنیم. مثلا در جواب اینکه مبادا در کنکور قبول نشوم. می تواند این باشد که من تلاش خود را کرده ام. نتیجه دست خداست.

یا مبادا مریض شوم؛ جواب آن این است: عمر دست خداست.

افکار وسواس گونه در مقابل افکار مزاحم:

 افکار مزاحم؛ افکاری هستند که همان گونه که هستند به نظر می رسند و ممکن است ماهیت خشونت آمیز، جنسی، نامناسب و یا ترس از آینده را شامل شوند.

آنچه که منجر به افکار مزاحم می شوند همیشه بسیار رمزآلود بوده است. اما برخی از محققان این افکار ناخواسته و تهاجمی را به عدم تعادل ماده شیمیایی مغز معروف به GABA مرتبط با مهار فعالیت سلولهای خاصی در ذهن مرتبط می دانند.

وقتی این افکار تهاجمی شروع به تأثیر منفی بر عملکرد طبیعی می کنند که باید باعث نگرانی شوند.

اگر به عنوان مثال ترس از رانندگی چنان بر روی شما تاثیر گذاشته باشد؛ که هر روز 100 کیلومتر برای رفتن به محل کار خود راه بروید؛ این می تواند نشانه یک مشکل باشد. یا اگر در طول روز با این فکر که آیا اجاق گاز را روشن گذاشته اید یا نه؛ هر 15 دقیقه آن را چک می کنید و نتوانید از خانه خارج شوید. همین افکار، فکرهای وسواسی هستند.

این نوع افکار سرزده و رفتارهایی که ایجاد می کنند را می توان افکار وسواسی دانست – زیرا شما به معنای واقعی کلمه دچار وسواس می شوید.  و قادر به ادامه حرکت نیستید.

لیست افکار مزاحم:

در اینجا چند نمونه از افکار سرزده آورده شده است:

• فکر مبتنی بر ترس مبنی بر اینکه ممکن است کاری ناشایست یا شرم آور انجام دهید.
• فکر مبتنی بر ترس از مبتلا شدن به بیماری، در صورتی که هیچ نشانی هم از بیماری در شما وجود ندارد.
• به خاطرات ناخوشایند از گذشته تان.
• افکار انجام اعمال غیرقانونی یا خشونت آمیز.

افکار سرزده و اختلال وسواس فکری معمولاً با هم مرتبط هستند. اما همیشه اینطور نیست. در حقیقت، اکثریت قریب به اتفاق مردم روزانه افکار مزاحم زیادی را تجربه می کنند.

اما ثابت ماندن بر روی این افکار مزاحم و ناتوانی در رها کردن آنها، می تواند مسئله ساز باشد. بنابراین ، اگر فکر می کنید ، “آیا افکار مزاحم طبیعی هستند؟” پاسخ مثبت است – شما باید زمانی که به افکار وسواسی تبدیل می شوند؛ نگران باشید.

افکار مزاحم و افسردگی:

وقتی افکار مزاحم را تغذیه می کنید؛ می تواند منجر به افسردگی شود. هر اختلال خلقی دارای مجموعه ای از الگوهای تفکر سرزده خاص خود است. این امر خارج شدن از چاله افسردگی را به چالش می کشد.

افسردگی و تفکر مداوم ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. افسردگی باعث می شود فرآیندهای فکری بیشتر منفی، غم انگیز ایجاد شود. به طوری که مدیریت آن را دشوار و طاقت فرسا است.

کسانی که افسرده هستند؛ به این افکار سرزده تغذیه می کنند. آن ها با این کار بیشتر در چاله فرو می روند. تجزیه و تحلیل خود باعث می شود که آنها نقایصی در خود پیدا کنند و از تفکر منفی بیشتر استقبال کنند.

برای اینکه فرد بتواند افسردگی خود را پشت سر بگذارد؛ باید افکار مزاحم را مدیریت کند. ضرب و شتم افکار سرزده هنگامی بسیار دشوار است که فرد افسرده باشد و این دو از یکدیگر تغذیه کنند. خدمات پزشکی و روانپزشکی ممکن است مفید باشد.

افکار سرزده و تأثیر منفی بر اعتیاد

برخی ممکن است با مکانیسم های مقابله ای اجباری که می تواند شامل سو alcohol مصرف الکل یا مواد مخدر باشد ، افکار سرزده را مدیریت کنند. در تلاش برای کنار آمدن با افکار ناخواسته ، فرد ممکن است در رفتارهای مخرب شرکت کند. تلاش برای جلوگیری از احساسات به طور کلی باعث می شود فرد به طور مزمن از مواد مخدر یا نوشیدنی استفاده کند. که منجر به اعتیاد می شود.

در مطالعه ای توسط مجله اختلالات اضطرابی انجام شده، آنها تخمین می زنند که بیش از 25٪ بیماران مبتلا به OCD(افکار وسواسی)؛ مبتلا یک اختلال سو مصرف مواد هستند. بیشتر علائم OCD در کودکی یا اوایل نوجوانی شروع می شود و باعث ایجاد مشکلات دارویی یا الکلی می شود.

چه عواملی منجر به ظهور افکار مزاحم می شوند؟

گاهی اوقات این افکار به عنوان افکاری سرزده و ناگهانی ظهور می کنند. اما گاهی اوقات می تواند علامت یک اختلال عاطفی یا روانی باشد. وقتی کنترل نشود؛ استرس زیادی در افراد ایجاد می کند و کنار آمدن با این مسئله و عملکرد صحیح را سخت می کند. 

ایجاد این اختلال پس از یک سانحه:

این واقعه زمانی رخ می دهد که برای فردی اتفاق و یا تصادف  دلخراشی رخ داده باشد. زیرا در چنین شرایط فرد سعی در پس زدن خاطرات آن سانحه دارد. یا تلاش می کند با آن کنار بیاید. همین امر منجر به ایجاد استرس زیاد در فرد می کند. 

اختلال در خوردن: 

هنگامی که افراد سعی در دست و پنجه نرم کردن با احساسات خود دارند؛ دچر بی اشتهایی یا پرخوری می شوند.

وسواس عملی:

وقتی فردی دچار وسواس فکری- عملی می شود و مرتبا افکار مزاحم به سراغ او می آیند؛ توانایی کنترل آن را ندارند. در چنین شرایطی کارهای دیگری را بیش از حد انجام می دهند؛ به امید اینکه آن افکار دیگر سراغشان نیاید. 

اعتیاد: 

خیلی از افراد برای مقابله با این نوع افکار شروع به مصرف مواد، الکل و یا فمار می کنند. که در نهایت آن ها را نسبت به این اعمال معتاد کرده و طرز تفکرشان تغیییر می کند. 

هجوم افکار مزاحم تا چه حد نرمال و طبیعی است؟

برخی محققان معتقدند که این افکار می تواند نتیجه ی یک اشتباه در زندگی فرد باشد. برخی اوقات افراد در محل کار مشکلی دارند و یا در روابط خود دچار اختلال هستند. در این شرایط برای اینکه آن فکر را بروز ندهند آن ها را سرکوب می کنند. اما در جایی خود را بروز می دهد. اگر این افکار گاهی اوقات بروز کنند و مدت ماندگاری آن ها زیاد نباشد؛ می توان به راحتی آن ها را نادیده گرفت. اما اگر طولانی شوند و زندگی روزمره ما را دچار اختلال کنند. خطرناک هستند و باید جدی گزفته شوند. 

چه عواملی شامل افکار مزاحم می شوند؟

• نگرانی در مورد قفل کردن در
• اضطراب در مورد خاموش بودن گاز و یا برق
• این افراد ممکن است چندین بار در روز بدون دلیل دست های خود را بشویند.
• اختلال در خوردن

کلام آخر: 

به جای مبارزه کردن با افکار مزاحم و مدام اصرار در حدف آن ها، سعی کنید؛ آن ها را به چالش بکشید. با خود بگویید که این یک فکر است. از او بپرسید که دلیل آمدنش چه بوده؟ می توانید آن را در گوشه ای یادداشت کنید و بگویید بعدا به تو رسیدگی خواهم کرد. 

روش های بسیار آسان و دم دستی برای غلبه بر افکار مزاحم وجود دارند؛ که می توان با توسل به آنها با بسیاری از افکار مزاحم روبرو شد. و آن ها را حذف کرد. یکی از این راه کارها در ادامه آمده است.

چگونه افکار مزاحم را به مراحم تبدیل کنیم؟